Celem wychowania realizowanego w szkole jest uczeń dojrzały na miarę fazy rozwojowej, w której się znajduje. Dojrzałość osiąga się w czterech sferach: fizycznej, psychicznej (w tym między innymi emocjonalnej i intelektualnej), społecznej oraz duchowej. Cele powyższe osiągane są na drodze działań wychowawczych i profilaktycznych. Wychowanie należy rozumieć jako proces wspierania ucznia w rozwoju. Czynniki ryzyka, z którymi spotyka się uczeń sprawiają, że konieczne staje się podejmowanie działań profilaktycznych, które wzmacniają i uzupełniają wychowanie. Polegają one na wspomaganiu ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi jego prawidłowemu rozwojowi, ograniczaniu i likwidowaniu czynników ryzyka oraz wzmacnianiu czynników chroniących.
Głównym założeniem szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego jest wspieranie osobowego rozwoju uczniów jako najważniejszego czynnika chroniącego przed podejmowaniem zachowań ryzykownych oraz minimalizacja oddziaływania czynników ryzyka.
Wychowanie i profilaktyka obok nauczania jest jednym z dwóch podstawowych zadań szkoły i podstawowym składnikiem wszelkich działań pedagogicznych.
Podstawowe założenia programu wychowawczo-profilaktycznego:
- Wychowawcą jest każdy nauczyciel i pracownik szkoły, niezależnie od tego, czy formalnie pełni funkcję wychowawcy klasowego
- Wszelkie poczynania i cele wychowawczo-profilaktyczne muszą być ze sobą spójne
- Konieczna jest stała współpraca szkoły z rodzicami. Akceptacja przez rodziców poszczególnych zasad i celów wychowawczych i profilaktycznych jest niezbędnym warunkiem ich realizacji
- Wszyscy członkowie społeczności szkolnej znają założenia programu i są jego współtwórcami w kolejnych etapach realizacji
- Wszyscy pracownicy szkoły zgodnie realizują program wychowawczo-profilaktyczny podejmując współodpowiedzialność za efekty jego realizacji
- Wszyscy własnym przykładem i konsekwencją wspomagają się wzajemnie w zwalczaniu problemów wychowawczych przyjmując za nadrzędny cel rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości.
Do diagnozowania potrzeb i problemów występujących w szkole posłużyły m.in. wyniki egzaminów państwowych (zarówno tych, które uczniowie osiągnęli, kończąc poprzedni etap edukacji, jak i tych, z którymi opuszczają mury szkoły), wyniki testów wewnątrzszkolnych, wyniki olimpiad i konkursów oraz zawodów sportowych, wyniki badania uzdolnień uczniów, dane z dzienników szkolnych, aktywność uczniów na rzecz innych (wolontariat, samorządność, pomoc rówieśnicza).
Podstawa prawna programu wychowawczo-profilaktycznego
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 r.)
- Ustawy i rozporządzenia MEN:
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, 1954, 1985 i 2169 oraz z 2017 r. poz. 60, 949 i 1292)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a także kwalifikacji osób, którym można zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz. (Dz. U. z 2004 r., Nr 89, poz. 845)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. (Dz. U. Z 2002 r., Nr 51, poz. 458 z późniejszymi zmianami)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. (Dz. U. Z 2001 r., Nr 61, poz. 624 z późniejszymi zmianami) - Konwencja o Prawach Dziecka (Dz. U. Z 1991 r., Nr 120, poz. 1673)
- Europejska Karta Praw i Obowiązków Rodziców
- Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
- Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
- Karta Nauczyciela
- Programy narodowe i krajowe w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia
Katalog wartości społeczności I Liceum
- Samodoskonalenie i praca nad sobą
- Systematyczna praca
- Prawda, dobro, piękno
- Dbałość o język ojczysty i kulturę wyrażania
- Wrażliwość na cierpienie innych
- Patriotyzm i poczucie wspólnoty lokalnej
- Troska o zdrowie, dobrą kondycję fizyczną i psychiczną
- Wzajemny szacunek i umiejętność pracy w zespole.
Profil absolwenta
Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Generała Józefa Bema w Ostrołęce:
- Jest świadomy swej przynależności szkolnej, lokalnej, narodowej. Rozumie związek swojego życia z szerszą rzeczywistością społeczną. Zna swoje prawa i obowiązki. Rozumie pojęcia: tożsamość narodowa, społeczna, kulturowa, demokracja, państwo. Rozpoznaje i nazywa wartości kulturowe. Uczestniczy w pracach na rzecz społeczności szkolnej i lokalnej.
- Potrafi budować właściwe relacje z otoczeniem, uczestniczyć w pracy zespołowej, współdziałać i współzawodniczyć. Zna i respektuje zasady etycznego postępowania.
- Jest kreatywny i samodzielny – umie stawiać sobie cele i dążyć do ich osiągnięcia. Rozumie konieczność poszukiwania nowych sposobów uczenia się i rozwijania własnych zainteresowań. Podejmuje próby rozwiązywania problemów. Potrafi poszukiwać informacji, krytycznie i selektywnie korzystać z różnych form medialnych.
- Jest odpowiedzialny – potrafi przewidywać skutki swojego postępowania i brać odpowiedzialność za swoje wybory, naukę, własny rozwój. W działaniach zbiorowych poczuwa się do współodpowiedzialności.
- Jest otwarty – umie słuchać innych, potrafi polemizować, uzasadnić własne stanowisko. Zna przynajmniej dwa języki obce, w tym jeden w stopniu zaawansowanym. Dostosowuje treści i formę wypowiedzi do odbiorcy.
- Rozumie i szanuje tradycje rodziny, szkoły, regionu, narodu. Potrafi godnie zachować się w Miejscach Pamięci Narodowej, kultu religijnego. Zna historię własnego regionu i jego kulturowe dziedzictwo. Umie zaprezentować walory swojej szkoły, miasta, regionu.
- Cechuje go prawość i kultura osobista – rozróżnia dobro i zło w sytuacjach codziennych i odpowiednio reaguje. Buduje kodeks wartości w oparciu o powszechnie uznane w naszej kulturze normy etyczne takie jak: uczciwość, poszanowanie godności cudzej i własnej, obowiązkowość, prawdomówność, pomoc potrzebującym. Takt i szacunek dla innych wyraża poprzez właściwą postawę, język, strój.
- Jest asertywny – posiada umiejętność wyrażania własnych przekonań, ma odwagę bronić własnych praw i być sobą niezależnie od oczekiwań innych. Dostrzega i szanuje te same prawa innych osób. Ma poczucie własnej wartości, godności i umie obiektywnie ocenić swoje postępowanie oraz postępowanie innych.
- Cechuje go tolerancja i szacunek wobec ludzi o innych poglądach, wyznawców innych religii
- Dba o własne zdrowie i sprawność fizyczną. Planuje swoją pracę i wypoczynek. Jest odporny na negatywny wpływ zjawisk patologicznych. Zna szkodliwość środków odurzających oraz zachowania zagrażające bądź prowadzące do uzależnienia.
- Ma odpowiedni zasób wiedzy, umożliwiający mu kontynuowanie nauki w dowolnie wybranej wyższej uczelni oraz przygotowanie do dorosłego życia i pracy zawodowej.
- Cechuje go życiowa zaradność. Potrafi zdobytą wiedzę zastosować w praktyce. Umie zachować się rozsądnie w nowej sytuacji, potrafi przewidzieć i wyjaśnić skutki podjętej decyzji.
Struktura oddziaływań wychowawczych poszczególnych organów szkoły
- Rada pedagogiczna
• Diagnozuje sytuację w szkole pod względem wychowawczym i profilaktycznym,
• Proponuje działania strategiczne,
• Określa zapotrzebowanie na konkretne programy dydaktyczne, wychowawcze i profilaktyczne,
• Proponuje zmiany w zatwierdzonych planach pracy dydaktycznej, wychowawczo-profilaktycznej, opiekuńczej,
• Inspiruje działania innowacyjne,
• Ocenia stan wychowawczy i dydaktyczny w szkole,
• Diagnozuje potrzeby szkoły w zakresie oddziaływań zarówno wychowawczych jak i profilaktycznych. - Dyrektor
• Nadzoruje i kontroluje pracę nauczycieli i wychowawców,
• Współpracuje ze wszystkimi podmiotami działań w szkole,
• Kontroluje przestrzegania prawa wewnątrzszkolnego,
• Diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców wobec szkoły,
• Współpracuje z Samorządem Uczniowskim w rozwiązywaniu konfliktów dotyczących spraw uczniów i nauczycieli,
• Współpracuje z Radą Rodziców w zakresie tworzenia planów pracy dydaktycznej, wychowawczej, profilaktycznej i planów pomocy wychowawczej i materialnej,
• Współpracuje z osobami i instytucjami wspomagającymi działalność wychowawczą i profilaktyczną w szkole - Rodzice
• Współpracują z dyrekcją, wychowawcami klas i nauczycielami w sprawach kształcenia, wychowania i profilaktyki,
• Aktywnie uczestniczą w tworzeniu planów wychowawczych,
• Klasowe Rady Rodziców prezentują opinie wszystkich rodziców,
• Uczestniczą w ankietach i sondażach,
• Pomagają w organizowaniu imprez klasowych i szkolnych,
• W spieraj ą działania innowacyj ne szkoły,
• Pomagaj ą szkole własną pracą i materialnie,
• Uczestniczą w spotkaniach z wychowawcami klas i nauczycielami organizowanych przez szkołę. - Samorząd uczniowski
• Reprezentuje całą społeczność uczniowską,
• Przedstawia władzom szkolnym opinie i potrzeby uczniów,
• Współpracuje z dyrekcją szkoły, nauczycielami, administracją szkolną, poszczególnymi klasami, rodzicami i środowiskiem lokalnym,
• Uczestniczy w planowaniu pracy szkoły oraz współdecyduje o życiu szkoły,
• Broni poszanowania praw, godności uczniów i pomaga w rozwiązywaniu ich problemów,
• Uczy zachowań społecznych poprzez realizację podjętych zadań,
• Uczy postaw obywatelskich, rozwija cechy i umiejętności przywódcze,
• Uczy planowania i osiągania zamierzonych celów,
• Organizuje imprezy szkolne i pozaszkolne oraz różne formy rozwijania zainteresowań, wypoczynku i rozrywki,
• Redaguje gazetkę szkolną, reklamuje imprezy,
• Podejmuje akcje na rzecz pomocy osobom potrzebującym(wolontariat)
• Dba w całokształcie swej działalności o dobre imię i honor szkoły, kultywowanie i wzbogacanie jej tradycji, promowanie szkoły w środowisku,
• Udziela, na prośbę dyrektora, opinii o pracy nauczycieli,
• Opiniuje decyzje dyrektora w związku ze skreśleniem ucznia z listy uczniów,
• Typuj e kandydatów do nagród i wyróżnień,
• Przedstawiciele uczestniczą w pracach Szkolnej Komisji ds. Pomocy Materialnej dla Młodzieży. - Wychowawca klasy
• Identyfikuje ucznia ze szkołą,
• Zapoznaje ucznia i jego rodziców ze Statutem i innymi regulaminami obowiązującymi w szkole,
• Integruje zespół klasowy, organizuje życie wewnątrz klasy,
• Diagnozuje potrzeby wychowawcze uczniów i rozpoznaje ich środowisko,
• Wspólnie z rodzicami, pedagogiem i psychologiem szkolnym tworzy plan pracy wychowawczej i profilaktycznej,
• Jest rzecznikiem swojej klasy i przyjacielem swoich uczniów,
• Zapoznaje uczniów z tradycjami i obrzędowością szkoły,
• Proponuje zadania dla każdego ucznia,
• Kontroluje realizację zadań i podjętych zobowiązań klasy,
• Wspólnie z Radą Rodziców planuje imprezy klasowe, wycieczki, formy pracy pozalekcyjnej,
• Diagnozuje stan zagrożenia patologiami i ustala z pedagogiem i psychologiem szkolnym realizację programów profilaktycznych,
• Utrzymuje kontakt z rodzicami w formie zebrań i rozmów indywidualnych (osobistych, telefonicznych, korespondencyjnych),
• Kontroluje systematyczny udział uczniów w zajęciach edukacyjnych i usprawiedliwia nieobecności,
• Informuje rodziców o postępach w nauce i zachowaniu ich dzieci,
• Utrzymuje stały kontakt z nauczycielami uczącymi w danej klasie w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych,
• Współpracuje z Radą Rodziców i innymi podmiotami w szkole. - Pedagog i psycholog szkolny
• Wspomaga pracę wychowawcy klasy,
• Analizuje ankiety ucznia i rodziców dotyczące szkoły,
• Organizuje i prowadzi programy profilaktyczne,
• Pracuje z grupami uczniów oraz indywidualnie z uczniem wymagającym pomocy lub wsparcia.
• Uczestniczy w imprezach szkolnych i klasowych, wycieczkach, wyjazdach,
• Współpracuje z rodzicami uczniów wymagających szczególnej troski wychowawczej lub stałej opieki,
• Wspólnie z innymi instytucjami organizuje zajęcia wspomagające rozwój uczniów,
• Koordynuje działania związane z planowaniem kariery zawodowej uczniów,
• Uczestniczy w pracach Szkolnej Komisji do Spraw Pomocy Materialnej dla Uczniów,
• Współpracuje z innymi podmiotami w szkole i instytucjami. - Pielęgniarka szkolna
• Wspomaga pracę wychowawcy klasy,
• Organizuje i prowadzi programy prozdrowotne i profilaktyczne,
• Analizuje potrzeby uczniów wynikające z ich stanu zdrowia,
• W razie potrzeby udziela pierwszej pomocy przedlekarskiej,
• Przeprowadza badania przesiewowe uczniów,
• Współpracuje z innymi podmiotami w szkole i instytucjami.
Obszary i cele działania
Obszary | Cele | Zadania |
---|---|---|
1. Kształtowanie i rozwój własnej osobowości i postaw społecznych |
|
|
2. Kształtowanie postawy etyczno - moralnej ucznia |
|
|
3. Kształtowanie zdrowego stylu życia |
|
|
4. Uświadomienie wartości rodziny w życiu młodego człowieka |
|
|
5. Rozwijanie świadomości ekologicznej |
|
|
6. Rozwijanie samorządności uczniowskiej |
|
|
7. Kształtowanie postawy patriotycznej |
|
|
Adresatami poszczególnych działań jest społeczność I LO – uczniowie, rodzice, nauczyciele i pracownicy szkoły. Osobami odpowiedzialnymi za realizacje poszczególnych zadań są wychowawcy klas, nauczyciele, dyrekcja, pedagog, psycholog i pielęgniarka szkolna. Odpowiedzialność za realizację poszczególnych zadań oraz szczegółowy harmonogram zawarty jest w indywidualnych planach wychowawców klas. Działania wychowawcze i profilaktyczne dokumentowane są w dziennikach klas, dzienniku pedagoga i psychologa oraz sprawozdaniach.
W I Liceum Ogólnokształcącym im. Generała Józefa Bema obchodzone są następujące uroczystości:
- Uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego,
- Dzień Edukacji Narodowej,
- Rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę,
- Dzień Samorządności,
- Święto 3-Maja,
- Dni Ostrołęki,
- Dzień Patrona Liceum,
- Dzień Dziecka i święto sportu szkolnego,
- Prezentacje edukacyjne,
- Uroczyste pożegnanie maturzystów,
- Uroczyste zakończenie roku szkolnego.
Tryb postępowania w sytuacjach trudnych
W szkole obowiązuje dokument “Zasady postępowania w sytuacjach trudnych zaistniałych na terenie szkoły ”, w którym określono procedury postępowania w następujących przypadkach:
- Procedura postępowania z uczniem, który źle się czuje w czasie pobytu w szkole.
- Procedura postępowania z uczniem – sprawcą czynu karalnego lub przestępstwa.
- Procedura postępowania z uczniem, który stał się ofiarą czynu karalnego.
- Procedura postępowania z uczniem, który pali papierosy na terenie szkoły.
- Procedura postępowania w przypadku podejrzenia spożycia alkoholu lub zażycia narkotyków przez ucznia.
- Procedura postępowania z uczniem, który nie uczęszcza na zajęcia szkolne.
- Procedura postępowania z uczniem, który zachowuje się agresywnie.
- Procedura postępowania w przypadku agresywnego zachowania ucznia wobec nauczyciela lub pracownika szkoły.
- Procedura postępowania w przypadku wystąpienia u ucznia poważnego kryzysu i bezpośrednio po ustąpieniu kryzysu (w obliczu realnego zagrożenia zamachem samobójczym ucznia).
- Procedura postępowania w przypadku agresywnego zachowania pracownika szkoły wobec ucznia.
- Procedura postępowania w przypadku demoralizacji ucznia.
- Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk.
- Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk.
- Procedura postępowania w przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych lub innych niebezpiecznych substancji czy przedmiotów.
- Procedura postępowania dyrektora w przypadku, gdy policja dokonuje zatrzymania nieletniego sprawcy czynu karalnego przebywającego na zajęciach w szkole.
- Procedura postępowania w przypadku uzyskania informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego (wskazówki do prowadzenia rozmów ze zgłaszającym o podłożeniu bomby).
- Procedura postępowania w przypadku otrzymania podejrzanej paczki lub koperty.
- Procedura postępowania dotycząca wypadków, którym ulegli uczniowie w czasie zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych prowadzonych na terenie szkoły lub poza terenem, jeżeli znajdowali się lub powinni znajdować się pod opieką i nadzorem szkoły.
- Procedura postępowania w przypadku dostrzeżenia w zapisie monitoringu wizyjnego sytuacji wskazującej na zagrożenie bezpieczeństwa osób, popełnienie czynu karalnego lub niszczenie mienia.
Dokument określa również zasady współpraca szkoły z sądem rodzinnym, z policją, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną oraz sposób dokumentowania zdarzeń.
Zasady ewaluacji
Ewaluacja wewnątrzszkolna programu wychowawczo-profilaktycznego opiera się na przemyślanych, zaplanowanych i systematycznych działaniach obejmujących opracowanie własnego systemu gromadzenia i opracowania informacji oceniających działania szkoły. Wyniki mogą być przedstawione w postaci diagnoz, analiz, raportów czy opinii wykorzystywanych do doskonalenia działań szkoły.
Ewaluacja dokonywana jest na trzech poziomach:
- ewaluacja celu (Czy osiągnięto zamierzone cele?)
- ewaluacja wyniku (Jakie są efekty zrealizowanych działań?)
- ewaluacja procesu (Czy sposób realizacji sprzyjał skuteczności?)
Do ewaluacji celu i wyniku wykorzystuje się wybrane wskaźniki i narzędzia. Po przeprowadzonym badaniu wyniki poddane są analizie a wnioski wykorzystywane w dalszej pracy.
Schemat ewaluacji procesu:
- Plan realizacji
- Metody i formy realizacji
- Osoby odpowiedzialne
- Udział zewnętrznych specjalistów
- Koszty działania